बीएस्सी बायोलॉजी कोर्स आणि करिअरच्या
संधींबद्दल तुम्ही संभ्रमात आहात का? मग, तुम्ही योग्य ठिकाणी आहात. हा शैक्षणिक लेख
बीएस्सी बायोलॉजी कोर्सनंतर करिअरची व्याप्ती आणि नोकरीच्या संधींबद्दलच्या तुमच्या
सर्व शंका दूर करेल.
बीएस्सी बायोलॉजी करिअर स्कोप
बीएस्सी बायोलॉजी हा 3 वर्षांचा बॅचलर
डिग्री कोर्स आहे. हा एक वैविध्यपूर्ण विषय आहे ज्यामध्ये वनस्पतीशास्त्र, प्राणीशास्त्र,
सूक्ष्मजीवशास्त्र, पर्यावरणशास्त्र, आनुवंशिकी आणि आण्विक जीवशास्त्र या विषयांसह
सजीवांच्या अनेक जैविक पैलूंचा समावेश आहे.
बीएस्सी बायोलॉजी पदवी मिळविण्यासाठी
मूलभूत पात्रता निकष म्हणजे उमेदवारांनी मान्यताप्राप्त शिक्षण मंडळाची विज्ञान शाखेतील
इ. 12 वी बोर्ड परीक्षा किमान 50 टक्के गुणांसह उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे. काही संस्था प्रवेशासाठी प्रवेश परीक्षा देखील घेतात.
बीएस्सी बायोलॉजी स्कोप
बीएस्सी बायोलॉजी पदवी या क्षेत्रात
एमएस्सी, पीएचडी आणि एमफिल पदवी यांसारख्या उच्च अभ्यासासाठी आधार म्हणून काम करते
जसे की वनस्पतीशास्त्र, प्राणीशास्त्र, जैव-रसायनशास्त्र, जैवतंत्रज्ञान, अन्न विज्ञान,
जैव वैद्यकीय विज्ञान, जेनेटिक्स, आण्विक जीवशास्त्र, सूक्ष्मजीवशास्त्र, पर्यावरण.
विज्ञान, विषाणूशास्त्र, विषशास्त्र इ. या विषयाला संशोधन आणि विकास, फार्मास्युटिकल्स
आणि केमिकल उद्योग, सार्वजनिक आरोग्य आणि पर्यावरण संरक्षण क्षेत्रे, क्लिनिकल संशोधन,
कचरा व्यवस्थापन इत्यादी क्षेत्रातही भरपूर संधी आहेत.
बीएस्सी बायोलॉजी अंतर्गत समाविष्ट असलेले विषय
बीएस्सी बायोलॉजी अंतर्गत समाविष्ट
असलेले विषय खालील प्रमाणे आहेत.
आण्विक न्यूरोबायोलॉजी
इकोलॉजी आणि पर्यावरण
ईस्टुअरिन इकोलॉजी
उत्क्रांती
कर्करोग पेशी जीवशास्त्र
टिश्यू कल्चर
प्रगत आण्विक आनुवंशिकी
प्रगत इम्युनोलॉजी
प्रगत जैव भूगोल
प्रगत विषय
प्रगत सेल जीवशास्त्र
फार्माकोलॉजी
बायोस्टॅटिस्टिक्स
मायकोलॉजी
मूलभूत पॅथॉलॉजी
विकासात्मक जीवशास्त्र
विषशास्त्र
विषाणूशास्त्र
संवर्धन पर्यावरणशास्त्र
बायोलॉजिकल सायन्सेससाठी प्रमुख प्रवेश परीक्षा
पदवीधर अभियोग्यता चाचणी-जैवतंत्रज्ञान
(GAT-B)
IIT JAM (इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी
जॉइंट अॅडमिशन टेस्ट फॉर एमएस्सी)
ICAR AIEEA (भारतीय कृषी संशोधन परिषद
अखिल भारतीय प्रवेश परीक्षा)
AIIMS एमएस्सी बायोटेक्नॉलॉजी प्रवेश
परीक्षा (ऑल इंडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस एमएस्सी बायोटेक्नॉलॉजी प्रवेश
परीक्षा)
TIFR GS (टाटा इन्स्टिट्यूट ऑफ फंडामेंटल
रिसर्च ग्रॅज्युएट स्कूल अॅडमिशन्स)
CUET-PG
NEST (राष्ट्रीय प्रवेश तपासणी चाचणी)
IISER प्रवेश परीक्षा
OUAT प्रवेश परीक्षा
GSAT
बीएस्सी बायोलॉजी नंतर उच्च शिक्षणासाठी वाव
उज्ज्वल भविष्यासाठी
बीएस्सी बायोलॉजी नंतर तुम्ही घेऊ शकता अशा काही शैक्षणिक पीजी, मास्टर डिग्री खालील
प्रमाणे आहेत.
अप्लाइड बायोलॉजीमध्ये
मास्टर ऑफ सायन्स
कॉम्प्युटेशनल
बायोलॉजी मध्ये पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा
कॉम्प्युटेशनल
बायोलॉजीमध्ये मास्टर ऑफ सायन्स
जीवशास्त्रात
मास्टर ऑफ सायन्स
डॉक्टर ऑफ
फिलॉसॉफी इन बायोलॉजिकल सायन्सेस
पर्यावरणीय
जीवशास्त्रात मास्टर ऑफ सायन्स
पर्यावरणीय
सूक्ष्मजीवशास्त्रात मास्टर ऑफ सायन्स
बायोलॉजिकल
सायन्सेसमध्ये मास्टर ऑफ सायन्स
वनस्पती आण्विक
जीवशास्त्र मध्ये तत्वज्ञान मास्टर
वनस्पती आण्विक
जीवशास्त्रातील तत्त्वज्ञानाचे डॉक्टर
वनस्पती जीवशास्त्र
आणि वनस्पती जैवतंत्रज्ञान मध्ये तत्वज्ञान मास्टर
व्यवसाय प्रशासन
मास्टर
संवर्धन जीवशास्त्रात
मास्टर ऑफ सायन्स
विद्यार्थी
वर दिलेल्या कोणत्याही विषयात संशोधन (पीएचडी) किंवा एमफिलसाठी देखील जाऊ शकतात.
करिअरची व्याप्ती
सुधारण्यासाठी बीएस्सी बायोलॉजी पूर्ण केल्यानंतर विद्यार्थी खालील प्रमाणपत्र अभ्यासक्रमांचा
देखील अभ्यास करु शकतात:
डायलिसिस
तंत्रज्ञानातील प्रमाणपत्र
वैद्यकीय
नोंदी व्यवस्थापनातील प्रमाणपत्र
क्लिनिकल
खेडूत शिक्षणातील प्रमाणपत्र
पल्मोनरी
फंक्शन टेस्टिंग आणि पॉलीसोमोनोग्राफी मधील प्रमाणपत्र
रेडियोग्राफी
मध्ये प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम
ओटी तंत्रज्ञांसाठी
प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम
CSSD तंत्रज्ञ
अभ्यासक्रम
ECG मध्ये
प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम
EEG-ENMG
तंत्रज्ञ अभ्यासक्रम प्रमाणपत्र
हॉस्पिटल
सहाय्यक प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम
नेत्र तंत्रज्ञ
अभ्यासक्रम
ऑर्थोपेडिक्समधील
प्लास्टर तंत्रज्ञ प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम
आरोग्य सेवा
प्रशासनातील पदव्युत्तर प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम
बीएस्सी बायोलॉजी नंतर करिअरच्या संधी
काही रोजगार
क्षेत्रे जिथे तुम्ही तुमची प्रतिभा जीवशास्त्रातील उच्च पदवी घेऊन वापरु शकता:
- कृषी संशोधन सेवा
- बायोटेक्नॉलॉजी फर्म्स
- बोटॅनिकल गार्डन्स
- वनस्पति सर्वेक्षण
- ब्रॉडकास्ट कंपन्या
- क्लिनिकल संशोधन संस्था
- महाविद्यालये
- विद्यापीठे
- पर्यावरण व्यवस्थापन आणि संवर्धन
- फार्म व्यवस्थापन संस्था
- किण्वन उद्योग (ब्रुअरीजसह)
- खते आणि रसायने वनस्पती
- अन्न संस्था
- वनस्पती आनुवंशिकी
- हर्बल उत्पादने कंपन्या
- रुग्णालये
- वनस्पती अनुवांशिक संशोधन केंद्रे
- संशोधन आणि विकास संस्था
- वैज्ञानिक आणि वैद्यकीय उपकरणे पुरवठादार
- वैद्यकीय संशोधन
- वैद्यकीय प्रयोगशाळा
- राष्ट्रीय उद्यान
- फार्मास्युटिकल कंपन्या
- बियाणे आणि रोपवाटिका कंपन्या
- वन्यजीव आणि मत्स्य विभाग
जीवशास्त्रातील
पदव्युत्तर किंवा डॉक्टरेट पदवीधारकाला त्याचे ज्ञान आणि अनुभवानुसार चांगली नोकरी
मिळते. हे नोकरीच्या भरपूर संधी देते ज्यात खालील गोष्टींचा समावेश आहे.
अनुवंशशास्त्रज्ञ
आण्विक जीवशास्त्रज्ञ
जीवशास्त्र
संशोधक
जीवशास्त्र
सामग्री विकसक
जैविक तंत्रज्ञ
तण शास्त्रज्ञ
नर्सरी व्यवस्थापक
नैसर्गिक
संसाधन व्यवस्थापक
पर्यावरण
सल्लागार
पर्यावरणशास्त्रज्ञ
प्रयोगशाळा
तंत्रज्ञ
प्लांट एक्सप्लोरर
बागायतशास्त्रज्ञ
मायकोलॉजिस्ट
वनपाल
वनस्पतिशास्त्रज्ञ
वनस्पती बायोकेमिस्ट
वनस्पती संशोधक
वर्गीकरणशास्त्रज्ञ
विज्ञान सल्लागार
शेती सल्लागार
संग्रहालय
शिक्षक
संरक्षक
बीएस्सी बायोलॉजी नंतर सरकारी क्षेत्रात करिअरच्या संधी
बीएस्सी बायोलॉजी
पदवीधरांना खालील सरकारी क्षेत्रांमध्ये विस्तृत वाव आहे.
अन्न संस्था
कृषी संशोधन
संस्था
चाचणी प्रयोगशाळा
जीवन विमा
कंपन्या
जैवतंत्रज्ञान
संशोधन संस्था
बँका
बायोटेक्नॉलॉजी
फर्म्स
बियाणे आणि
रोपवाटिका संस्था
बोटॅनिकल
सर्व्हे ऑफ इंडिया
रुग्णालये
आणि वैद्यकीय संशोधन केंद्रे
वन्यजीव आणि
मत्स्य विभाग
सरकारी महाविद्यालये
(अध्यापन आणि संशोधन)
सार्वजनिक
शाळा (शिक्षण)
सारांष
अशा प्रकारे,
जीवशास्त्र हा विषय खाजगी तसेच सरकारी दोन्ही क्षेत्रांतील उमेदवारांना रोजगाराच्या
विस्तृत संधी देऊ शकतो.
बीएस्सी बायोलॉजीचे
उमेदवारही अध्यापन क्षेत्रात आपले करिअर करू शकतात. ते हा अभ्यासक्रम देणा-या कोणत्याही
नामांकित कॉलेज किंवा विद्यापीठात सहाय्यक प्राध्यापक किंवा व्याख्याता म्हणून काम
करु शकतात.
जीवशास्त्र
या विषयात गेल्या काही वर्षांत खूप प्रगती झाली आहे, त्यामुळे भविष्यात इच्छुकांना
खूप वाव आहे. म्हणून, तुमची आवड, समाधान आणि क्षमतांनुसार करिअरचा मार्ग निवडा कारण
प्रत्येक विद्यार्थ्याची ध्येये, प्रतिभा, आवडी आणि मूल्ये वेगवेगळी असतात.