संगणक माउस मॉडेल्सचे प्रकार
Types of Computer Mouse Models
संगणक
माउस एक इनपुट डिव्हाइस आहे जे संगणकामध्ये दर्शक उपकरण म्हणून वापरले जाते. आधुनिक
संगणकांचे माउस हे एक अविभाज्य अंग बनले आहे. अशा या आकाराने लहाण परंतू अतिशय उपयोगी
संगणक
माउस मॉडेल्सच्या प्रकारांविषयी माहिती घेऊया.
संगणक माउस मॉडेल्सचे प्रकार खालीलप्रमाणे आहेत.
1. वायर्ड/कॉर्ड माउस (Wired or Cord Mouse)
वायर्ड
माउस आपल्या डेस्कटॉप किंवा लॅपटॉपशी थेट कनेक्ट करता येतो. वायर्ड माउस सहसा यूएसबी
पोर्टद्वारे आणि कॉर्डद्वारे कनेक्ट केला जातो व माहिती प्रसारित करतो. वायरसह जोडलेले
कनेक्शनचे अनेक फायदे आहेत. वापरकर्त्यांसाठी वायर्ड माउस अतिशय वेगवान प्रतिसाद देतात.
त्याचे कारण म्हणजे डेटा थेट केबलद्वारे प्रसारित केला जातो. इतर माउस डिझाईन्सपेक्षा
ते अधिक अचूक आहेत. हे गेम्स, डिजिटल कलाकार आणि उच्च अचूकतेवर अवलंबून असलेल्या इतर
वापरकर्त्यांसाठी वायर्ड मॉडेल्स उत्कृष्ट आहेत.
मुळात,
वायर्ड माउस थोडा वेगवान आणि अधिक प्रतिसाद देणारा असतो. दररोजच्या संगणक वापरकर्त्यासाठी
हा एक स्वस्त आणि अधिक व्यावहारिक पर्याय आहे.
2. कॉर्डलेस / वायरलेस माऊस (Cordless or wireless Mouse)
कॉर्डलेस
माऊस, ज्याला वायरलेस माउस देखील म्हणतात. हा एक माउस आहे जो केबल-कॉर्ड किंवा वायर
न वापरता संगणकाला जोडता येतो, त्याऐवजी, ब्लूटूथ, आरएफ किंवा इन्फ्रारेड रेडिओ लहरी
सारख्या काही प्रकारचे वायरलेस तंत्रज्ञानाचा वापर माऊस करतो. हा माउस कनेक्ट करतोना
सहसा यूएसबी रिसीव्हर संगणकात प्लग इन केला जातो आणि कॉर्डलेस माउसकडून सिग्नल प्राप्त
करतो.
वायरलेस
माउस रेडिओ सिग्नल आपल्या संगणकाशी कनेक्ट झालेल्या प्राप्तकर्त्यास प्रसारित करतात.
संगणक सिग्नल स्वीकारतो आणि कर्सर कसा हलविला किंवा कोणत्या बटणावर क्लिक केले ते डीकोड
करते. वायरलेस मॉडेल्ससह स्वातंत्र्य किंवा श्रेणी सोयीस्कर असताना, त्यात काही कमतरता
आहेत. डिकोडिंग प्रक्रिया, उदाहरणार्थ, वायरलेस माउस सामान्यत: वायर्ड माऊससारखे जेश्चरला
उत्तरदायी नसतो. विशेषतः गेमर्सला हे अंतर निराशाजनक वाटेल. असे म्हटले आहे की, गेमिंगसाठी
डिझाइन केलेले विशिष्ट वायरलेस माउस आहेत जे त्यांच्या डिझाइनमधील समस्येवर लक्ष देतात
आणि जलद प्रतिसाद देतात.
कॉर्डलेस
किंवा वायरलेस माउस इन्फ्रारेड रेडिएशन (आयआरडीए) किंवा रेडिओद्वारे (ब्लूटूथ आणि वाय-फायसह)
डेटा प्रसारित करते. रिसीव्हर सीरियल किंवा यूएसबी पोर्टद्वारे संगणकाशी कनेक्ट केलेला
असतो किंवा तो अंगभूत केला जाऊ शकतो (जसे की कधीकधी ब्लूटुथ आणि वायफायच्या बाबतीत
देखील असतो). आधुनिक नॉन-ब्लूटूथ आणि नॉन-वायफाय वायरलेस माउस यूएसबी रिसीव्हर वापरतात.
यापैकी काही वापरात नसताना सुरक्षित वाहतुकीसाठी माऊसमध्ये साठवले जाऊ शकतात, तर, नवीन
माउस नवीन "नॅनो" रिसीव्हर्स वापरतात, जे ट्रान्सपोर्ट दरम्यान लॅपटॉपमध्ये
प्लगइन राहण्यासाठी पुरेसे लहान असावेत.
3. ब्लूटूथ माउस (Bluetooth Mouse)
वायरलेस
माऊस डिझाईन्स आणि ब्लूटूथ माऊस डिझाईन्स सारख्याच दिसतात, कारण ऑपरेट करण्यासाठी दोघांनाही
वायर्ड कनेक्शनची आवश्यकता नसते. बहुतेक वायरलेस माउस मॉडेल्स एक डोंगल वापरतात जी
आपल्या पीसीला जोडते आणि माऊस त्या मार्गाने पुढे-पुढे संप्रेषण करते. एक ब्लूटूथ माउस
आपल्या पीसी वर अंतर्गत ब्लूटूथ कनेक्शनचा वापर करतो, ज्यामुळे आपल्याला एकावेळी माउसला
एकाधिक डिव्हाइसशी कनेक्ट करण्याची परवानगी मिळते.
ब्ल्यूटूथ
माउस सामान्यत: टॅब्लेटसह वापरले जातात, कारण बहुतेक टॅब्लेटमध्ये ब्लूटूथ अंगभूत असते.
ते अ‍ॅडॉप्टरद्वारे ब्लूटूथ असलेल्या संगणकासह देखील वापरले जाऊ शकतात. इतर रेडिओ फ्रिक्वेन्सी
(आरएफ) वापरणारे वायरलेस माउस त्यांच्या स्वत: च्या ट्रान्सीव्हरसह येतात जे संगणकाच्या
यूएसबी पोर्टमध्ये प्लगइन करतात.
तथापि,
हे लक्षात ठेवा की सर्व उपकरणांमध्ये ब्ल्यूटूथ कनेक्शन नाहीत. आपल्या संगणकात अंतर्गत
ब्लूटूथ रिसीव्हर नसल्यास, आपण आपल्या ब्लूटूथ माऊससह आणि इतर ब्लूटूथ डिव्हाइससह वापरण्यासाठी
आपल्या संगणकात प्लग इन केलेला यूएसबी रिसीव्हर मिळवू शकता.
4. यांत्रिक माउस (Mechanical Mouse)
जर्मन
कंपनी टेलिफंकेनने 2 ऑक्टोबर 1968 रोजी त्यांच्या प्रारंभिक बॉल माऊस प्रकाशित केला.
टेलीफंकेनचा माउस त्यांच्या संगणक प्रणालींसाठी पर्यायी उपकरणे म्हणून विकला गेला.
एंगेलबार्टच्या मूळ माउसचे बिल्डर यांनी झेरॉक्स पीएआरसीसाठी काम करत असताना 1972 मध्ये
बॉल माउस तयार केला.
यांत्रिक
माऊसचा दुसरा प्रकार, एनालॉग माउस आहे. आता हे माउस अप्रचलित म्हणून ओळखला जातात. एन्कोडर
चाकांऐवजी पोट्टीओमीटर वापरतो ॲनालॉग जॉयस्टिकसह प्लग सुसंगत राहण्यासाठी डिझाइन केला
आहे. कलर माउस मूळत: त्यांच्या रंगीत संगणकासाठी रेडिओ शॅकद्वारे विकले गेले. परंतु
एमएस-डॉस मशीनवर देखील वापरण्यायोग्य जे एनालॉग जॉयस्टिक पोर्टसह सुसज्ज होते, सॉफ्टवेअर
स्वीकारलेले जॉयस्टिक स्टिक इनपुट प्रदान करते.
जेव्हा
पीसी प्रथम ग्राहकांसाठी बाजारात आलता तेव्हा संगणक माउसचे कार्य सोपे व मर्यादित होते.
आज, संगणकीय माउस आणि ट्रॅकबॉल डिझाइनचे असंख्य प्रकार आहेत जे प्रत्येक संगणकीय शैलीमध्ये
बसतात. खाली काही संगणक माउसच्या प्रकारांविषयी माहिती देत आहोत.
5. ऑप्टिकल माऊस (Optical Mouse)
ऑप्टिकल
माऊस एक संगणक माउस आहे जो पृष्ठभागाच्या तुलनेत हालचाल शोधण्यासाठी प्रकाश-उत्सर्जक
डायोड (एलईडी), आणि प्रकाश डिटेक्टरचा वापर
करतो. ऑप्टिकल माऊसने जुन्या मेकॅनिकल माउस डिझाइनची जागा घेतली आहे, जे हालचाल भागांचा
उपयोग मोशन जाणण्यासाठी करते.
प्री-प्रिंट
केलेल्या माउसपॅड पृष्ठभागांवर ऑप्टिकल माउसना हालचाल चांगली आढळली. आधुनिक ऑप्टिकल
माउस कागदासारख्या पृष्ठभागावर कार्य करतात, परंतु त्यापैकी बहुतेक पॉलिश स्टोन किंवा
काचेसारख्या पारदर्शक पृष्ठभागासारख्या विशिष्ट प्रतिबिंबित पृष्ठभागांवर योग्यरित्या
कार्य करत नाहीत. अशा पृष्ठभागांवर देखील गडद फील्ड प्रदीप्ति वापरणारे ऑप्टिकल माउस
विश्वसनीयरित्या कार्य करु शकतात.
आधुनिक
ऑप्टिकल माउसमध्येच अधिक शक्तिशाली प्रतिमा-प्रक्रिया चिप्स एम्बेड करणे शक्य झाले.
त्यामुळे माउसला विविध प्रकारच्या पृष्ठभागावर गती शोधण्यास सक्षम केले. माउसची हालचाल
कर्सरच्या हालचालीमध्ये अनुवादित केली आणि विशेष माउस-पॅडची आवश्यकता दूर केली.
6. एलईडी माउस (LED Mouse)
ऑप्टिकल
माउस प्रकाश उत्सर्जक डायोड (एलईडी) वापरत असत. ऑप्टिकल माऊसच्या एलईडीचा रंग बदलू
शकतो, परंतु लाल रंग सर्वात सामान्य आहे, कारण लाल डायोड स्वस्त असतात आणि सिलिकॉन
फोटोडेटेक्टर लाल प्रकाशासाठी अत्यंत संवेदनशील असतात. आयआर एलईडी देखील मोठ्या प्रमाणात
वापरले जातात.
7. लेसर माउस (Laser Mouse)
लेसर
माउस त्यांच्या सेन्सरच्या खाली पृष्ठभाग प्रकाशित करण्यासाठी एलईडीऐवजी इन्फ्रारेड
लेसर डायोड वापरतो. 1998 च्या सुरुवातीस सन मायक्रोसिस्टम्सने त्यांच्या सन स्पार्कस्टेशन
सर्व्हर आणि वर्कस्टेशन्ससह लेझर माउस प्रदान केले.
ग्लास
लेसर (किंवा ग्लेझर) लेसर माऊसची क्षमता समान आहे परंतु त्या पृष्ठभागावरील इतर ऑप्टिकल
माउसपेक्षा पारदर्शक काचेच्या पृष्ठभागावर बरेच चांगले काम करते. 2008 मध्ये, एव्हॅगो
टेक्नॉलॉजीजने लेसर नेव्हिगेशन सेन्सर्स सादर केले ज्यांचे एमिटर व्हीसीएसईएल तंत्रज्ञानाचा
वापर करुन आयसीमध्ये समाकलित केले गेले होते.
ऑगस्ट
2009 मध्ये, काचेच्या आणि तकतकीत पृष्ठभागांवर अधिक चांगल्या प्रकारे मागोवा घेण्यासाठी
लॉगीटेकने दोन लेसरसह माउस सादर केले. लेसर माउस ऑप्टिकल माउसचा एक प्रकार आहे जो माऊसची
हालचाल ओळखण्यासाठी लेसर लाईटचा वापर करतो.
8. ट्रॅकबॉल माउस (Trackball Mouse)
ट्रॅकबॉल
एक इनपुट डिव्हाइस आहे ज्यामध्ये बॉलचे रोटेशन शोधण्यासाठी सेंसर असणा-या सॉकेटद्वारे
उघडलेल्या प्रोट्रिडिंग बॉलचा समावेश असतो. ट्रॅकबॉलला संगणक कर्सर नियंत्रण डिव्हाइस
असेही म्हणतात. ट्रॅकबॉल ब-याच नोटबुक आणि लॅपटॉप संगणकावर वापरला जातो. ट्रॅकबॉल सहसा
वापरकर्त्याच्या दिशेने कीबोर्डच्या समोर असतो. ट्रॅकबॉल एक अपसाइड-डाऊन माउस आहे.
कर्सरला स्क्रीनवरील इच्छित ठिकाणी निर्देशित करण्यासाठी वापरकर्ता बॉल फिरवितो. डेस्कटॉप
ऑब्जेक्ट्स निवडण्यासाठी किंवा मजकूर प्रविष्टीसाठी, कर्सर स्थानासाठी ट्रॅकबॉलजवळील
दोन बटणांपैकी एक बटण क्लिक करु शकतो.
ट्रॅकबॉलला
सहसा एक किंवा दोन बटणे प्रदान केली जातात ज्यामध्ये माउसवरील क्लिक बटणांसारखीच क्षमता
असते. माउस सारख्या हालचालीची आवश्यकता असलेल्या इतर इनपुट डिव्हाइसच्या विपरीत, एक
ट्रॅकबॉल स्थिर असतो आणि त्याला जास्त जागेची आवश्यकता नसते. हे ब-याच पृष्ठभागावर
देखील कार्य करु शकते जे इतर इनपुट डिव्हाइसच्या तुलनेत एक चांगला फायदा आहे.
9. मॅजिक माउस (Magic Mouse)
मॅजिक
माउस एक मल्टी-टच माउस आहे जो ॲपलद्वारे उत्पादित केला जातो आणि विकला जातो. मॅजिक
माउस मल्टी-टच क्षमता असलेले पहिले उपभोक्ता माउस आहे. आयफोन, आयपॅड, आयपॉड टच आणि
मल्टी-टच ट्रॅकपॅडस घेतल्यानंतर मॅजिक माउस डेस्कटॉप संगणकावर संवाद साधतो. त्यासाठी
माउसच्या वरच्या पृष्ठभागावर स्वाइपिंग आणि स्क्रोलिंग सारख्या जेश्चरचा वापर करण्यास
परवानगी देते. हे ब्लूटूथद्वारे कनेक्ट होते आणि दोन एए बॅटरीवर चालते.
माऊसला
किमान मॅक ओएस एक्स 10.5.8 आवश्यक आहे. हे दोन-बटण डाव्या-हाताच्या किंवा उजव्या-हाताच्या
माऊसच्या रुपात कॉन्फिगर केले जाऊ शकते, परंतु डीफॉल्ट एकल बटण आहे.
मॅजिक माउस 2 ॲपल द्वारा विकसित
केलेला आणि जारी केलेला एक वायरलेस संगणक माउस आहे. यात स्क्रोलिंगसाठी मल्टी-टच ॲक्रेलिक
पृष्ठभाग आहे. माऊस पृष्ठभागावरील जेश्चरमधील फरक ओळखतो.
मॅजिक
माउस 2 ब्लूटूथ-सक्षम माऊस सारखाच आहे जो की एए बॅटरीद्वारे नव्हे तर रिचार्जेबल अंतर्गत
बॅटरीद्वारे चालतो. ओएस. एक्स. एल कॅपिटन आवृत्ती 10.11 आणि उच्चतम आणि आयपॅड टॅब्लेट
13.4 किंवा त्याहून अधिक चालणा-या अ‍ॅपल मॅकिंटोश डेस्कटॉप आणि लॅपटॉप संगणकासह माउस
सुसंगत आहे.
माऊसमध्ये
लिथियम-आयन रिचार्ज करण्यायोग्य बॅटरी आणि चार्जिंग आणि जोडणीसाठी लाइटनिंग कनेक्टर
आहे. माउस तीन रंग प्रकारांमध्ये येतो सिल्वर, स्पेस ग्रे आणि सिल्वर-अँड-ब्लॅक.
10. यूएसबी माउस (USB Mouse)
डेस्कटॉप
तसेच लॅपटॉप संगणक प्रणालीमध्ये यूएसबी माउसचा सर्वाधिक वापर केला जातो. यूएसबी माउस
थेट पीसीच्या यूएसबी पोर्टमध्ये केबलद्वारे कनेक्ट करतात. यूएसबी माउस आपल्या संगणकावरील
सर्वात मूलभूत परंतु अतिशय उपयुक्त यूएसबी पोर्ट वापरतात. इतर यूएसबी उपकरणांप्रमाणेच,
त्यांना केवळ त्यांच्या स्वत: च्या सिस्टम संसाधनांची आवश्यकता नसते. यूएसबी कीबोर्ड
प्रमाणे, यूएसबी माउस देखील एक प्लग-अँड-प्ले डिव्हाइस आहे. आपण फक्त यूएसबी पोर्टमध्ये
माउस प्लग इन करा आणि ते त्वरित कार्य करण्यास सुरवात करेल. यूएसबी माउस आपण सिस्टम
चालू असताना जोडू किंवा काढू शकतो.
11. व्हर्टिकल माउस (Vertical Mouse)
व्हर्टिकल
माऊस हे कार्य करत असताना त्या हँडशेक डिझाइनची देखभाल करण्यासाठी वापरकर्त्यास मदत
करण्यासाठी अर्गोनॉमिकली आकार दिले जाते. आपले मनगट फिरवण्याऐवजी माऊस ऑपरेट करण्यासाठी
डेस्कशी समांतर असते.
हे
माउस हाताचा पंजा किंवा हाताची घट्ट पकड काढून टाकून, आपल्या हातावर आणि मनगटावरील
ताण कमी करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहेत. जर आपण संगणकावर दररोज काही तासांपेक्षा जास्त
वेळ घालवला तर उभे माउस आपल्या आरोग्यासाठी चांगले आहेत.