लॅपटॉप किंवा संगणक जॉब | Computer operator jobs

संगणक ऑपरेटर काय करतो? (What does a computer operator do?)

संगणक ऑपरेटर सामान्यत: सर्व्हर रुम किंवा डेटा सेंटरमध्ये कार्य करतो. परंतु काही प्रकरणांमध्ये, त्यांना दूरस्थपणे काम करण्यास सांगितले जाऊ शकते जेणेकरुन ते वेगवेगळ्या कार्यस्थळांवर संगणक प्रणाली ऑपरेट करु शकतात. जरी थोडासा अनुभव आवश्यक असला तरी बहुतेक कर्तव्ये नोकरीवर शिकविली जातात, विशेषत: प्रत्येक यंत्रणा सहसा थोडी वेगळी किंवा प्रत्येक व्यवसाय वेगळा असतो. याचा अर्थ असा आहे की बर्‍याच प्रकरणांमध्ये, संगणकाच्या ऑपरेटरसाठी असलेल्या नोकरीचे वर्णन आपण ज्या उद्योगात आहात त्या प्रकारावर अवलंबून बदलू शकते. व्यवसायावर अवलंबून, ते घरुनही काम करु शकतात.

डिजिटल युगामध्ये जॉब मिळवण्यासाठी पदवी महत्वाची असतेच पण त्याचबरोबर लॅपटॉप किंवा संगणकाचे ज्ञान असणे देखील महत्वाचे आहे. आता असे एकही क्षेत्र नाही की ज्या ठिकाणी लॅपटॉप किंवा संगणक वापरला जात नाही. तो प्रत्येकाच्या कामाचा एक अविभाज्य भाग बनला आहे.

संगणक बहुतेक कार्य शक्तींमध्ये उपकरणांचा एक आवश्यक भाग आहे. ते दूरसंचार कंपन्यांसाठी इंटरनेट एक्सेस पॉईंट म्हणून किंवा विविध क्षेत्रात डेटा एंट्रीसाठी वापरले जात असले तरीही, संगणक मोठ्या आणि लहान व्यवसायासाठी आवश्यक साधने प्रदान करतात. जसे की बुककीपिंग आणि कागदपत्र तयार करणे आवश्यक आहे. तसेच, किरकोळ उद्योगात ते महत्त्वाचे आहेत, जेथे ते प्रवेशापासून बाहेर पडण्यासाठी यादी व्यवस्थापित करण्यास मदत करतात.

संगणक तज्ञांच्या भूमिका व जबाबदा –या काय आहेत? (What are the roles and responsibilities of a computer expert?)

संगणक ऑपरेटरच्या भूमिका आणि जबाबदा्-या समाविष्ट आहेत, परंतु हे इतकेच मर्यादित नाहीत:

    1. संगणक चालवून डेटा प्रदान करणे.
    2. उत्पादन वेळापत्रकांचा अभ्यास करुन ऑपरेशन्सचा क्रम निश्चित करणे.
    3. कंपनी प्रक्रियेनुसार परिभाषित कार्ये करणे.
    4. सिस्टमद्वारे निर्धारित केलेल्या दैनंदिन कामांवर देखरेख ठेवणे आणि हाताळणे.
    5. उद्भवणार्‍या कोणत्याही समस्यांसाठी घटना नोंदी राखणे.
    6. विविध प्रकारच्या सॉफ्टवेअरमध्ये प्रवेश करुन दैनंदिन कार्यासाठी आवश्यक असणारी कोणतीही उपकरणे तयार करणे.
    7. आवश्यकतेनुसार आणि कोणत्याही दस्तऐवजीकरणात योग्य ते बदल करणे.
    8. प्रश्न व विनंत्या उद्भवल्यास उत्तरे देऊन त्यांचे प्रश्न सोडवणे.
    9. बॅच जॉबमधून अहवाल तयार करणे आणि संबंधित असलेल्या सर्वांना वितरित करणे.
    10. कोणत्याही खराबीचे समस्यानिवारण.
    11. निर्मात्याच्या सूचनांचे पालन करुन देखभाल पूर्ण करुन वापरल्या जाणार्‍या उपकरणांचे ऑपरेशन सुनिश्चित करणे.
    12. त्रुटी संदेशांचे परीक्षण करुन आणि ॲडजस्ट करुन ऑपरेशन्स राखणे.
    13. संवेदनशील माहिती गोपनीय ठेवून क्लायंटचा आत्मविश्वास राखणे आणि ऑपरेशनचे संरक्षण करणे.
    14. संघ प्रयत्नांना हातभार लावणे.
    15. आयटी ऑपरेशन्सच्या वेळापत्रकांवर सातत्याने नजर ठेवणे आणि त्यावर प्रतिक्रिया देणे.
    16. संगणकाशी संबंधित समस्यांसंबंधी अंतर्गत आणि बाह्य दोन्ही ग्राहकांकडून येणारे टेलिफोन कॉल आणि मेल चौकशीस प्रतिसाद.
    17. एकंदर यादीची पातळी निश्चित करण्यासाठी नियमित पातळीवर स्टॉकची तपासणी करुन यादीची देखभाल करणे आणि पुरवठा करणे.

संगणक ऑपरेटरसाठी नोकरीची क्षेत्र (Job fields for computer operator)

संगणक ऑपरेटरसाठी खालील विविध क्षेत्रांमध्ये नोक-या उपलब्ध असतात. नोकरीचे क्षेत्र व पद या विषयी खाली सविस्तर माहिती ‍दिलेली आहे.

1. इन्व्हेंटरी मॅनेजमेंट अँड ऑर्डर फुलफिल्मेंटमधील नोकर्‍या किवा करिअर (Jobs or careers in inventory management and order fulfillment)

संगणक आणि हँडहेल्ड संगणकीय उपकरणांचा वापर ऑनलाइन आणि ईंट-आणि-मोर्टार किरकोळ विक्रेत्यांना गोदामांमध्ये, स्टेजिंग क्षेत्रामध्ये, विक्री मजल्यावरील आणि बार कोडद्वारे दरवाजाच्या बाहेर माल शोधण्यासाठी मदत करते. कॅशियर्स कॉम्प्यूटराइज्ड पॉईंट-ऑफ-सेल सिस्टमवर बार कोड स्कॅन करतात आणि खरेदी ग्राहकाच्या बिलात जोडली गेली की मग उत्पादन यादीमधून काढून टाकले जाते आणि नंतर ते महसूल खात्यात हस्तांतरित केले जाते. ऑनलाइन व्यापा-यांसाठी बार कोड आणि संगणक आयटम पॅकेज केलेले आणि पाठविल्या जाणार्‍या गोष्टींचा मागोवा घेण्यासाठी त्याच प्रकारे वापर केला जातो. जेव्हा एखादी वस्तू शिपिंग कारकुनाद्वारे यादीच्या बाहेर स्कॅन केली जाते, तेव्हा सामान्यत: शिपमेंटसाठी एक नवीन ट्रॅकिंग नंबर नियुक्त केला जातो आणि उत्पादक पुन्हा हाताळणी स्कॅनरद्वारे शोधला जातो जो उत्पादक ग्राहकांच्या घरी पोहोचला जातो.

नोकरी उदाहरणे (Examples of Jobs)

    1. रोखपाल
    2. वितरण चालक
    3. यादी व्यवस्थापक
    4. मेल सॉर्टर
    5. पोस्टल लिपिक
    6. शिपिंग लिपिक
    7. शिपिंग तज्ञ
    8. स्टॉक लिपिक
    9. स्टोअर व्यवस्थापक
    10. पुरवठा व्यवस्थापक
    11. वेअरहाऊस असोसिएट

2. लेखा आणि बुककीपिंग करिअर (Accounting and bookkeeping careers)

लेखा उद्योगात, संगणक सॉफ्टवेअरने असंख्य अकाउंटंट्स आणि ऑडिटर्सची भूमिका बदलली आहे. जे सर्वसाधारण खात्यात हस्तांतरित केल्या जाणार्‍या विविध अंतर्गत खात्यांच्या लेजरचे व्यवस्थापन आणि विश्लेषण करतात. संगणक एका अकाउंटिंग फर्मला शेकडो ग्राहकांसाठी पुस्तके व्यवस्थापित करण्यास परवानगी देतो, तर लहान व्यवसायात एखादा बुककीपर नोकरी करुन किंवा सेक्रेटरीला बुककीपिंगची जबाबदारी सोपवून हाऊस-इन-हाऊस मिळविण्याची संधी उपलब्ध करुन देतो. सार्वजनिक आणि खाजगी अशा दोन्ही क्षेत्रांमध्ये बुककीपर आणि लेखापाल आवश्यक आहेत.

नोकरी उदाहरणे (Examples of Jobs)

    1. लेखापाल
    2. लेखा लिपिक
    3. प्रशासकीय सहायक
    4. ऑडिटर
    5. बँक टेलर
    6. बुककीपर
    7. मुख्य वित्त अधिकारी
    8. नियंत्रक
    9. क्रेडिट विश्लेषक
    10. आर्थिक विश्लेषक
    11. गुंतवणूक विश्लेषक
    12. कर्ज अधिकारी
    13. पेरोल पर्यवेक्षक
    14. सचिव

3. प्रकाशन, डिझाइन आणि ड्राफ्टिंग करिअर (Publishing, design and drafting career)

कला क्षेत्रातील करिअरमध्ये संगणकाची आवश्यकता असते. लेखक वर्ड प्रोसेसिंग सॉफ्टवेअर वापरुन कथा क्राफ्ट करतात आणि ही कथा डिझाइनर्सद्वारे भौतिक किंवा डिजिटल पुस्तकांमध्ये रुपांतरित करते. वर्तमानपत्र आणि मासिकाच्या डिझाइनसाठी मसुदा तयार करण्यासाठी संगणक, ग्राफिक कलाकारांनी मालमत्ता तयार करणे, संपादकांकडून प्रूफिंग आणि डिझाइनर्सद्वारे डिजिटल आवृत्तीची रचना आवश्यक असते. फोटोग्राफर डिजिटल कॅमेर्‍यावर अवलंबून असतात आणि ते डेस्कटॉप संगणक सॉफ्टवेअर वापरुन प्रिंट्स संपादित करतात. चित्रपट डिजीटल पद्धतीने चित्रीत केले जातात आणि नंतर संगणकावर संपादित केले जातात आणि विविध सर्जनशील सॉफ्टवेअर प्रोग्राम वापरुन कलात्मकतेची रचना केली जाते.

आर्किटेक्ट, इंटिरियर डिझाइनर आणि अभियंता इमारती, शहरे आणि अंतर्गत जागांचे सुरक्षित डिझाइन वेगवान करण्यासाठी संगणक, मालकीचे सॉफ्टवेअर आणि संगणक-सहाय्यित डिझाइन प्रोग्राम देखील वापरतात. मुखत्यार किंवा पॅरालीगलची कारकीर्द यासारख्या कागदपत्रे किंवा साहित्याचा मसुदा तयार करणे आवश्यक असलेल्या इतर नोकरीसाठी देखील संगणक आवश्यक असतात.

नोकरी उदाहरणे (Examples of Jobs)

    1. आर्किटेक्ट
    2. लेखक
    3. छायाचित्रकार
    4. शहर अभियंता
    5. बांधकाम व्यवस्थापक
    6. न्यायालय अहवालक
    7. डिझाइनर
    8. संचालक
    9. संपादक
    10. अभियंता
    11. चित्रपट संपादक
    12. ग्राफिक डिझायनर
    13. इंटिरियर डिझायनर
    14. वकील
    15. पॅरालीगल
    16. छायाचित्र संपादक
    17. छायाचित्रकार
    18. निर्माता
    19. प्रकल्प व्यवस्थापक
    20. व्हिडिओग्राफर

4. इंटरनेट आणि तंत्रज्ञानावर आधारित भूमिका (Roles based on the Internet and technology)

सोशल मीडिया, ऑनलाइन बाजारपेठ आणि वेब सामग्रीमुळे ग्राहकांपर्यंत पोहोचण्यावर लक्ष केंद्रित करणार्‍या नोकरीची पूर्णपणे नवीन श्रेणी तयार केली. डिजिटल जाहिरात खरेदीदारांपासून ते सोशल मीडिया व्यवस्थापकांपर्यंत, शोध इंजिन ऑप्टिमायझेशन तज्ञांपर्यंत, असंख्य असंख्य नोकरी इंटरनेटमध्ये प्रवेश करण्यासाठी संगणक किंवा स्मार्ट डिव्हाइस वापरतात आणि ग्राहकांशी ऑनलाइन व्यस्त असतात. यापैकी बर्‍याच भूमिकांना नोकरीशी संबंधित डेटा व्यवस्थापित करण्यासाठी सॉफ्टवेअर किंवा ऑनलाइन प्रोग्रामची आवश्यकता असते, जसे की वेब रहदारी, रुपांतरणे आणि सोशल मीडियाची पोहोच निश्चित करणे. इतर संगणक, वेबसाइट्स आणि सॉफ्टवेअर डिझाइन करण्यासाठी आणि तयार करण्यासाठीही संगणक आवश्यक आहेत.

नोकरी उदाहरणे (Examples of Jobs)

    1. संगणक अभियंता
    2. संगणक दुरुस्ती तंत्रज्ञ
    3. डेटाबेस प्रशासक
    4. शोध इंजिन ऑप्टिमायझेशन विशेषज्ञ
    5. सोशल मीडिया विश्लेषक
    6. सोशल मीडिया व्यवस्थापक
    7. सॉफ्टवेअर विकसक
    8. वेब सामग्री निर्माता
    9. वेब संपादक

5. डेटा एन्ट्री आणि वैद्यकीय क्षेत्रातील करिअर (Careers in the field of data entry and medicine)

संस्थेसाठी विशिष्ट डेटा प्रविष्टी व्यवस्थापित करण्यासाठी विविध फील्ड मालकी सॉफ्टवेअर वापरतात. उदाहरणार्थ, वैद्यकीय कोडिंगमध्ये विविध प्रक्रिया, अटी आणि वैद्यकीय उपकरणांना अल्फान्यूमेरिक कोड प्रदान करणे समाविष्ट आहे. हे कोड संगणक वापरुन वैद्यकीय सॉफ्टवेअरमध्ये प्रविष्ट केले जातात आणि नंतर विमा ग्राहक आणि ग्राहकांना बिल देतात. मार्गावर, वैद्यकीय बिलिंग विशेषज्ञ आणि ग्राहक सेवा सहकारी संगणकाचा वापर खाती शोधण्यासाठी करतात आणि देयके शोधत असतात, तर ऑनलाइन देयके केवळ संगणकाद्वारेच प्रक्रिया केली जातील. क्लिनिकमध्ये, रुग्णांचा मागोवा घेण्यासाठी आणि भेटीच्या संदर्भात नोट्स प्रविष्ट करण्यासाठी डॉक्टर संगणकाचा वापर करतात, तर तंत्रज्ञ त्यांचा वापर एक्स-रे घेण्याकरिता आणि नमुने लॉग करण्यासाठी करतात.

नोकरी उदाहरणे (Examples of Jobs)

    1. डॉक्टर
    2. वैद्यकीय बिलिंग विशेषज्ञ
    3. मेडिकल कोडर
    4. नर्स
    5. रेडिओलॉजिस्ट
    6. एक्स-रे तंत्रज्ञ

6. दुरुस्ती फील्ड (Repair field)

ऑटोमोटिव्ह रिपेयर क्षेत्रात, यांत्रिकी कारचा संगणक स्कॅन करण्यासाठी हँडहेल्ड उपकरणे वापरतात. त्यानंतर हँडहेल्ड डिव्हाइस संगणकात प्लग इन केले जाते आणि कारचा डेटा स्क्रीनवर दिसून येतो आणि कारच्या कोणत्याही इलेक्ट्रॉनिक आणि यांत्रिक अपयशाची माहिती प्रदान करतो. इतर बरीच दुरुस्ती फील्ड उपकरणासाठी संदर्भ मॅन्युअल संचयित करण्यासाठी आणि सेवा कॉल ट्रॅक करण्यासाठी हँडहेल्ड टॅब्लेट किंवा संगणक वापरतात.

नोकरी उदाहरणे (Examples of Jobs)

    1. इलेक्ट्रीशियन
    2. हीटिंग, वेंटिलेशन आणि वातानुकूलन दुरुस्ती करणारा
    3. मेकॅनिक

7. शिक्षण विभागातील करिअर (Careers in the Department of Education)

शिक्षणामध्ये संगणकांचा वापर सातत्याने वाढत आहे आणि अनेक मार्गांनी पारंपारिक शिक्षणामध्ये क्रांती घडली आहे हे आश्चर्य वाटण्यासारखे नाही. वर्गातील संगणक दोन्ही विद्यार्थी आणि शिक्षकांसाठी उपयोगी आहेत.

शैक्षणिक सॉफ्टवेअरचा सतत वापर आणि विद्यार्थ्यांसाठी वैयक्तिकृत ऑनलाइन सूचना सुलभ प्रोग्रामचा समावेश आहे. आयआरडी सारख्या प्रोग्राममध्ये वाचन आणि गणितातील विद्यार्थ्यांचे मूल्यांकन करण्यासाठी संगणकाचा वापर केला जातो. त्यानंतर विद्यार्थी संवादात्मक वाचन आणि गणिताचे धडे यावर कार्य करतात जे निदान चाचणी दरम्यान ओळखल्या जाणार्‍या विशिष्ट शैक्षणिक गरजा लक्ष्यित करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहेत

शिक्षक संगणकावर ग्रेड रेकॉर्ड करण्यासाठी, सरासरीची गणना करण्यासाठी, उपस्थिती व्यवस्थापित करण्यासाठी आणि ऑनलाइन कार्यक्रम आणि मूल्यांकनांमध्ये विद्यार्थ्यांच्या कामगिरीवरील डेटामध्ये प्रवेश करण्यासाठी असतात.

नोकरी उदाहरणे (Examples of Jobs)

    1. संगणक शिक्षक
    2. ग्रंथपाल
    3. लॅब असिस्टंट
    4. क्लर्क

याव्यतिरिक्त इतर असंख्य सरकारी, निमसरकारी व खाजगी क्षेत्रांमध्ये असंख्य संगणक ऑपरेटरसाठी करिअरच्या संधी उपलब्ध आहेत. याठिकाणी केवळ आपल्या माहितीसाठी काही क्षेत्रांविषयीची माहिती दिलेली आहे. आपणास ही माहिती उपयोगी पडेल अशी आशा.

धन्यवाद….!