विद्यार्थीसाठी इंटरनेटचे उपयोग (Uses of Internet for Students)
इंटरनेट ही संकल्पना
जगभरातील विद्यार्थ्यांसाठी परिचित आहे, परंतू बऱ्याच विद्यार्थ्यांना इंटरनेट ठिकाणांच्या
खोलीबद्दल ते किती उपयुक्त आहे आणि केव्हा वापरावे याबद्दल माहिती नसते. इंटरनेटवर
आपण कोणत्या क्षेत्राविषयी माहिती मिळवू शकतो, ती क्षेत्र विद्यार्थ्यांना माहित असणे
गरजेचे आहे. त्यामुळे विद्यार्थ्यांना अभ्यासाशी संबंधीत क्षेत्राविषयी माहिती मिळवणे
सोपे जाईल.
इंटरनेटविषयी (About an Internet)
इंटरनेट हे एक ग्लोबल
वाइड एरिया नेटवर्क आहे जे जगातील संगणक प्रणालीला जोडते. इंटरनेट हा जगभरातील सर्व
वेब सर्व्हर्सच्या इंटरकनेक्टेड नेटवर्कचा एक शॉर्ट फॉर्म आहे. त्याला वर्ल्ड वाइड
वेब किंवा फक्त वेब देखील म्हणतात. जगभरातील संगणक नेटवर्क एकमेकांशी जोडल्यामुळे जगाशी
संवाद साधता येतो.
इंटरनेट हा आपल्या
जीवनाचा एक अविभाज्य भाग बनला आहे. इंटरनेटशिवाय एक दिवस घालवणे अशक्य किंवा अकल्पनिय
असू शकते, परंतु हे खरोखर सोपे नाही. पूर्वी तोंडी-समोरासमोर संवादाव्यतिरिक्त काही
इतर शारीरिक संवादाचे मार्ग होते. परंतु इंटरनेटच्या मदतीने आपल्या बोटाच्या एका क्लिकवर
इंटरनेट सेवांमुळे माहितीसह परिपूर्ण जग आपल्या डिव्हाइसच्या स्क्रीनवर दिसू शकते.
इंटरनेटने यशस्वीरित्या संपूर्ण जग एकत्र आणले आहे आणि डेटा अधिक सुलभ बनविला आहे.
जगभर होणारी इंटरनेटची
वाढ जगभरातील अनेक लोकांना वेगवेगळ्या मार्गांनी वेगवेगळी संधी उपलब्ध करुन देत आहे.
इंटरनेटचा वापर प्रामुख्याने सामाजिक आणि मनोरंजन उद्देशाने केला जातो. तथापि, हे अगदी
स्पष्ट आहे की इंटरनेट केवळ सामाजिक कनेक्शन आणि मनोरंजनच नाही तर शैक्षणिक आणि वैज्ञानिक
माहिती देखील प्रदान करते. याव्यतिरिक्त, जगभरातील ताज्या बातम्या, शिकण्यासाठी तसेच
छंद किंवा आरोग्याबद्दल अधिक माहिती मिळविण्याच्या उद्देशाने इंटरनेट एक साधन म्हणून
वापरले जाऊ शकते. म्हणूनच असे म्हणता येईल की इंटरनेट हे प्रसार होण्याचा एक चांगला
मार्ग आहे.
इंटरनेट विद्यार्थ्यांसाठी
खूप फायदेशीर आहे. इंटरनेट विद्यार्थ्यांचा शिक्षक म्हणून काम करते. शिक्षकांना आपल्या
शंका विचारुन उत्तर मिळते तसे आपण इेटरनेटवर सर्वकाही विचारु शकता आणि ते आपल्याला
उत्तर देईल. आपला विषय, क्षेत्र, शिक्षण, संस्था, आणि ज्ञान मिळविण्यासाठी इच्छित माहिती
मिळविण्यासाठी इंटरनेटचा उपयोग जलद हेतूंसाठी केला जाऊ शकतो.
विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक अभ्यासामध्ये आवश्यक असणारी कोणतीही
माहिती मिळविण्यासाठी या अनमोल स्त्रोताचा वापर करण्यास प्रोत्साहित करणे अत्यंत आवश्यक
आहे.
इंटरनेटचे विविध उपयोग (Different Uses of an Internet)
डेटा अपलोड, डाउनलोड
आणि सामायिक करण्यासाठी इंटरनेट हे एक सुलभ प्लॅटफॉर्म आहे. इंटरनेट मनोरंजनासाठी एक
चांगला स्रोत देखील प्रदान करते. इंटरनेटद्वारे आपण जगभरातील लोकांशी संपर्क साधू शकतो.
व्यवसाय करण्यासाठी इंटरनेट देखील एक उत्कृष्ट स्थान आहे, कारण यामुळे आपल्याला जागतिक
वापरकर्त्यांपर्यंत पोहोचण्यास मदत होते. इंटरनेटमुळे ऑनलाईन बँकिंग करणे शक्य झाले.
ऑनलाइन शॉपिंगमुळे आपले जीवन सुकर झाले आहे. इंटरनेट कनेक्शनसह केवळ एक लहान डिव्हाइस
घेऊन जाणे म्हणजे एकाच वेळी संपूर्ण माहिती आपल्या हातात असणे. इंटरनेटमुळे एखादी व्यक्ती
एका ठिकाणी बसून जग एक्सप्लोर करण्याची संधी
देते.
माणसाने इंटरनेट सुज्ञपणे
वापरल्यास ते एक वरदान आहे. अनेक दशलक्ष लोकांचे उत्पन्न या इंटरनेटवर अवलंबून असते.
इंटरनेट सतत विकसित होत आहे. इंटरनेटच्या अभ्यासा
बरोबरच अभ्यासाचे अनेक प्रवाहही त्यातून विकसित झाले आहेत. आपण व्हिडिओ पाहू शकतो,
गाणी ऐकू शकतो, ऑनलाइन गेम खेळू शकतो आणि मित्रांशी संवाद साधू शकतो.
इंटरनेटसारख्या भव्य
शोधामुळे बरेच कुटुंबे एकमेकांच्या संपर्कात राहतात. सध्या इंटरनेट कनेक्टिव्हिटीविना
जगाची कल्पना करणे कठीण आहे. जंगलतोड कमी करण्यामध्ये ई-बुक्सचे योगदान आहे. असे म्हटले
जाऊ शकते की मानवी जीवनशैलीच्या उत्क्रांतीत इंटरनेटने मोठे योगदान दिले आहे.
शास्त्रज्ञांना कोणत्याही
वेळी किंवा कुठल्याही ठिकाणी संशोधनासाठी माहिती मिळविणे किंवा संग्रहित करण्यासाठी
इंटरनेटचा उपयोग होतो. जागतिकीकरणामध्ये इंटरनेटने मोठे योगदान दिले आहे. अभ्यासाच्या
प्रत्येक क्षेत्राशी संबंधित डेटा इंटरनेटवर उपलब्ध आहे, ज्याचा उपयोग विद्यार्थ्यांना
अखंड ज्ञान मिळविण्यासाठी करता येतो. आता इंटरनेटमुळे, जगभरातील बातम्या आपल्यापर्यंत
पोहोचण्यास फक्त काही सेकंद लागतात.
इंटरनेटमुळे उत्पन्नाचा
आणखी एक स्रोत तयार झाला ज्याला ई-कॉमर्स म्हणतात. नोकरीचा शोध घेण्यासाठी लोकांना
पूर्वीसारखा संघर्ष करावा लागत नाही कारण आता नोकरीच्या संधी आणि ऑफर फक्त बोटांच्या
टोकापासून दूर आहेत. भौतिक पत्र, टेलिफोन, फॅक्स इत्यादींसारख्या संप्रेषणाच्या इतर
पद्धती कमी करण्यास इंटरनेट कारणीभूत आहे.
शिकण्यासाठी वेळेचे बंधन नाही(There is no time constraint for learning)
इंटरनेटचे जग नेहमी
सक्रिय असते आणि कधीही ब्रेक घेत नाही. या तथ्यामुळे विद्यार्थ्यांना त्यांची असाइनमेंट,
संशोधन प्रकल्प किंवा आवश्यक असलेली कोणतिही माहिती कोणत्याही वेळी पूर्ण करण्याची
परवानगी मिळते. आपण मदतीसाठी किंवा वाचनासाठी अहवाल शोधत असाल तरीही, आपण नेहमीच हे
इंटरनेटवर चोवीस तास शोधू शकता.
सर्वांशी कनेक्ट राहण्याचा योग्य मार्ग (The right way to stay connected with everyone)
विद्यार्थ्यांना त्यांची
शाळा, कॉलेज, शिक्षक आणि मित्रांशी कनेक्ट राहण्यासाठी इंटरनेट हे एक महत्त्वपूर्ण
साधन बनले आहे. इंटरनेटवर अनेक सोशल नेटवर्किंग वेबसाइट्स आहेत ज्यामुळे विद्यार्थी
त्यांचे शिक्षक, पालक आणि मित्रांसह एकमेकांशी संवाद साधू शकता. टयुटोरिअलसह नोटसची
देवाणघेवाण करु शकतात. काही सामाजिक नेटवर्क्समध्ये नवीनता आणली आहे जी प्रामुख्याने
शिक्षक आणि विद्यार्थ्यांसाठी तयार केली गेली आहेत.
ऑनलाईन असाइनमेंटसाठी उपयोग (Use for online assignments)
ऑनलाइन जगाची दुसरी
गुणवत्ता म्हणजे विद्यार्थी असाइनमेंट राइटिंग वेबसाइटवरील सेवा वापरु शकतात. ज्या
विद्यार्थ्यांना असाइनमेंट, शोध प्रबंध किंवा निबंध लिहिण्यात अडचण येते त्यांना असाइनमेंट
राइटिंग सर्व्हिसेसची निवड करता येते. उत्तरे शोधण्यात अडचण येत असेल तर अगोदर पूर्ण
झालेल्या असाइनमेंट्समधील उत्तरे शोधून आपण आपल्या प्रकल्पांसाठीउत्तरे देखील शोधू
शकता.
नोकरी बरोबर ऑनलाईन शिक्षण (Online education with job)
कोरोना व्हायरसच्या
संकट काळात जगभरातील विद्यार्थी ऑनलाइन शिक्षण घेत आहेत. ऑनलाइन शिक्षण जगभरातील विद्यार्थ्यांमध्ये
लोकप्रियता मिळवित आहे. ऑनलाईन शिक्षण विद्यार्थ्यांना आपल्या स्कूल कॅम्पसमध्ये सामील
न होता शिक्षण घेण्याची किंवा कोर्स शिकण्याची परवानगी देते.
जगभरातील अनेक नामवंत
विद्यापीठांनी तसेच मुक्त विद्यापीठांनी बरेच ऑनलाईन प्रोग्राम्स तयार केले आहेत. कोणासही
मुक्तपणे विविध विषयांवर विनामूल्य अभ्यासक्रमांमध्ये व्हिज्युअलवर व्याख्याने आणि
नोट्ससह शिक्षणाची संधी उपलब्ध करुन दिलेली आहे. अनेक विद्यार्थी अभ्यास करण्यासाठी
त्यांचा वापर करत आहेत. जर आपण हायस्कूल शिक्षणानंतर नोकरीसाठी इच्छुक असाल तर ऑनलाइन
शिक्षण पध्दती वापरुन आपण आपले पुढील शिक्षण घेऊ शकाता.
अद्ययावत माहिती मिळते (Get updated information)
ऑनलाइन जगामध्ये रिअल
टाइममध्ये दक्ष असण्याची क्षमता आहे. असा अंदाज आहे की प्रत्येक दिवसात नवीन डेटाची
60,000 पेक्षा अधिक पृष्ठे वेबवर घेतली जातात. या अंदाजानुसार विद्यार्थ्यांकडे अद्ययावत
माहिती आहे. रीअल-टाईम डेटा शिक्षकांना अधिक उत्साहपूर्ण मार्गाने व्याख्याने तयार
करण्यास मदत करतात.
समाजातील नवीन पद्धती (New methods in society)
ट्विटर आणि फेसबुक
सारख्या सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर सुट्टीच्या ब्रेक दरम्यान इंटरनेट विद्यार्थ्यांना
एकमेकांशी संवाद साधण्याच्या नवीन पद्धती प्रदान करते. विविध ऑनलाईन ॲप्लिकेशन्स याव्यतिरिक्त
विद्यार्थ्यांना अभ्यास आणि संबंध जोडण्याचे अर्थपूर्ण मार्ग मिळविण्याची परवानगी देतात.
विद्यार्थी त्यांच्या साथीदारांशी त्यांना इच्छित असलेल्या कोणत्याही वेळी संवाद साधू
शकतात.
संशोधन प्रक्रियेमध्ये मदत (Assist in the research process)
इंटरनेट संशोधन मूलभूत,
साधे आणि वेगवान बनवते आणि ते अधिक आकर्षक बनवते. इंटरनेट आपले संशोधन आयोजित करण्यासाठी
एक प्रभावी व्यासपीठ आहे. आपले लेक्चरर आपल्याला
काम करण्यासाठी संशोधन प्रकल्प देतात. आणि आपल्याला वेबवर ब-याच साइट सापडतील ज्या
विविध विषय आणि विषयांबद्दल विस्तृत माहिती प्रदान करु शकतील.
निष्कर्ष (Conclusion)
शिक्षणाच्या सर्व
विभागांमधील विद्यार्थ्यांसाठी इंटरनेट महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावत आहे. हे विद्यार्थ्यांसाठी
शिक्षक म्हणून काम करते. इंटरनेटने शैक्षणिक गतिशीलता आणि कार्य करण्याच्या पद्धतीमध्ये
बदल केला आहे. इंटरनेट व ऑनलाइन लायब्ररीच्या सहाय्याने संगणकावर असाइनमेंट करणे आता
शक्य झाले आहे.
विद्यार्थ्यांसाठी
इंटरनेटचे महत्त्व केवळ वर नमूद केलेल्या फायद्यापुरते मर्यादित नाही. तथापि, विद्यार्थ्यांनी
इंटरनेट आणि ज्ञान आणि करिअर वाढीसाठी इंटरनेटचा वापर करत असल्याचे सुनिश्चित करण्यासाठी
पालकांनी सावध असले पाहिजे. मुलं इंटरनेटचा वापर योग्य प्रकारे करत आहेत किंवा नाही
याकडे पालकांनी लक्ष देणे महत्वाचे आहे. विद्यार्थी सोशल मिडिया किंवा मनोरंजनाच्या
उद्देशाने याचा दुरुपयोग करु शकतात.