जेंव्हा आपण दही खाता तेंव्हा आपल्या शरीरावर काय परिणाम होतो | What Happens to Your Body When You Eat Yogurt?
सामान्य आजार जसे की, सर्दीशी लढा देण्यापासून ते वजन, रक्तदाब कमी करण्यात दही आपल्या शरीरास मदत करते. शरीराला फायदे देणारे घटक आपल्या शरीराचे सर्वात चांगले मित्र असतात. असे मित्र गोळा करणे आपल्या शरीरासाठी फायदेशीर असते. त्यापैकी एक म्हणजे दही, दही स्नायू-इमारत, पोट-ब्लास्टिंग प्रथिने, हाडे-बळकट करणारे कॅल्शियम, पचन कार्य सुधारण्यासाठी व आतडे-कठोर बनवण्यासाठी दही फायदेशीर आहे. दही हे बॅक्टेरिया (दुग्धशर्करा आणि एक स्ट्रेप्टोकोकस प्रजाती) असलेल्या दुधाचे किण्वन बनवून बनविले जाते. हे जीवाणू दही बनविण्यात मदत करतात. दहयामध्ये असलेले सुक्ष्म जीवाणू मानवांसाठी धोकादायक नाहीत, तर हे पचनास मदत करतात. दहयामध्ये असलेले उपयुक्त घटक म्हणजे कॅलरीज, फॅट, सॅट फॅट, मोनो फॅट, प्रथिने, कार्बोहायड्रेट, सोडियम आणि कोलेस्ट्रॉल आहे. उत्तम पदार्थ तसेच उत्तम जेवण बनवायचे असते, तेंव्हा आपण आपल्या पाककृतींसाठी सर्वोच्च प्रतीचा पुरवठा करण्यासाठी दही वापरा. त्यामुळे आपल्या डिशच्या चवीमध्ये फरक दिसेल.
मग
आपण जेव्हा दही खात असता तेव्हा आपल्या शरीरावर नक्की काय होते? खाली दही खाण्याचे
काही फायदे आहेत. आपल्यासाठी दही किती चांगले आहे याबद्दल आपल्याला आश्चर्य वाटेल.
देवी-देवतांच्या प्रसादामध्ये देखील दही वापरले जाते, उद्देश हाच की, कोणत्या ना कोणत्या
निमित्ताने दही पोटात गेले पाहिजे .
रोगप्रतीकारक शक्ती मजबूत होते (The immune system become strong)
संशोधकांना
असे आढळले की सर्दी टाळण्यासाठी दही खाणे हा एक उत्तम मार्ग आहे. ज्यांनी आपल्या आहारामध्ये
दररोज दही खाल्ले त्यांचे दही खाण्यास सुरुवात करण्यापूर्वीपेक्षा जास्त मजबूत आणि
अधिक सक्रिय टी पेशी (ज्याचा आजार आणि संक्रमणाशी लढाई आहे) आहे. दहयामधील निरोगी जीवाणू
आपल्या शरीरातील रोगप्रतिकारक पेशींना हानिकारक बग्सचा प्रतिकार करण्यास आणि सिग्नल
पाठविण्यास मदत करतात.
व्हिटॅमिन डी आवश्यक प्रमाणात मिळते (Get the required amount of vitamin D)
आपली
हाडे निरोगी आणि मजबूत राहण्यासाठी कॅल्शियमची आवश्यकता असते. परंतु आपणास हे माहित
आहे की पुरेसे व्हिटॅमिन डी न मिळाल्यास खनिजांचे सर्व आरोग्य-वाढीव फायदे मिळणे अशक्य
होते. आपल्या शरीराला आवश्यक असलेले कॅल्शियम दहयामधून मिळते. दही हाडे मजबूत करण्याबरोबरच
सर्दीशी देखील लढा देते. काही कर्करोग होण्याचा धोका कमी करते, आणि लैंगिक बिघडलेले
कार्य पूर्ववत करते.
थकवा कमी करण्यास मदत करते (Helps to reduce fatigue)
शरीर
थकल्यानंतर शरीराला पौष्टिक अन्न पदार्थंची गरज असते. शरीराच्या दुरुस्तीसाठी शरीरात
इंधन भरणे गरजेचे असते तेंव्हा एक ग्लास दही ही एक चांगली निवड आहे. यामधे प्रोटीनचे
प्रमाण परिपूर्ण आहे. शरीर तयार करु शकत नसलेले अमीनो ॲसिड दही प्रदान करते. आपल्या
स्नायूंना आवश्यक ते कार्बोहायड्रेट्स आपल्या स्नायूंमध्ये उर्जा स्टोअर्सची जागा घेतात.
मज्जासंस्थेला योग्यरित्या कार्य करण्यास मदत करते (Helps the nervous system to function properly
एक
वाटी दही हे पोटॅशियम, फॉस्फरस, राइबोफ्लेविन, आयोडीन, झिंक आणि व्हिटॅमिन बी 5 (पॅन्टोथेनिक
ॲसिड) चा महत्त्वपूर्ण स्रोत आहे. या सुपरफूडमध्ये बी 12 देखील आहे, जे लाल रक्तपेशींची
देखभाल करते आणि आपल्या मज्जासंस्थेला योग्यरित्या कार्य करण्यास मदत करते. हे केवळ प्राणी
उत्पादनांमध्येच आढळते, हे एक महत्त्वपूर्ण जीवनसत्व आहे जे शाकाहारी लोकांना त्यांच्या
आहारास पूरक असते. जर आपण शाकाहारी नसाल तर आपण दररोज बी 12 फक्त एक वाटी दही खाऊन
मिळवू शकता.
रक्तदाब कमी करण्यात मदत होते (Helps to lower blood pressure)
अमेरिकन
जर्नल ऑफ क्लिनिकल न्यूट्रिशनच्या अभ्यासानुसार असे सिद्ध झाले आहे की, कमी चरबीयुक्त
डेअरी पदार्थ दररोज दोन किंवा अधिक सर्व्हिंग खाल्लेल्या प्रौढांमध्ये उच्च रक्तदाब
वाढण्याची शक्यता 54 टक्के कमी असते. आपल्या शरीरातील मीठाबद्दल विचार केला तर, जे
लोक आपल्या आहारात मीठाचे जास्त प्रमाण ठेवतात त्यांना उच्च रक्तदाब, मूत्रपिंड आणि
हृदय रोग होऊ शकतो. परंतु पोटॅशियम आपल्या शरीरातील काही प्रमाणात सोडियम बाहेर काढू
शकते. दहयामध्ये केळीपेक्षा जास्त प्रमाणात पोटॅशियम असते.
भूक स्थिर ठेवण्यात मदत होते (Helps to keep appetite stable)
उच्च
प्रोटीनयुक्त पदार्थ आपल्या भुकेला तृप्त करतात आणि आपल्याला जास्त प्रमाणात खाण्यापासून
वाचवू शकतात. दही हे प्रथिनांचा मुख्य स्रोत आहे. परंतु सर्व दही समान पध्दतीने तयार
केले जात नाही. दही तयार करण्याच्या पध्दतीनुसार त्यामधील प्रथिने कमी अधीक आढळतात.
दहयामधील उच्च प्रथिनेयुक्त सामग्री आपल्याला पूर्ण तृप्त करते, आपली भूक कमी करते
आणि त्यामुळे आपला कॅलरी वापर कमी होतो पर्यायाने वजन कमी करण्यास मदत होते.
वजन कमी करण्यास मदत होते (Helps to lose weight)
निरोगी
आहाराचा एक भाग म्हणून नियमितपणे दही खाल्ल्यास वजन झपाट्याने खाली येऊ शकते, असे संशोधनानुसार
स्पष्ट झाले आहे. संशोधकांना असे आढळले की नियमीतपणे दही सेवन करणा-या लोकांचे वजन
कमी करुन पोटाची अधीक असलेली चरबी कमी झाल्याचे आढळले. वजन कमी करणा-यांसाठी दही स्नायू
मजबूत करते व चरबी कमी करते. याचा अर्थ असा आहे की दहयामुळे चयापचय दर वाढतो, भूक कमी
होते, जास्त कॅलरी जळल्या जातात आणि वजन कमी ठेवण्यासाठी सेट केल्या जातात.
आपल्या
कंबरेभोवती असलेल्या चरबीमुळे हार्मोन कॉर्टिसॉल तयार होतो, जो आपल्या शरीराला आणखी
पोटाचा साठा जमा करण्यास सांगतो, परंतू दही ज्यामध्ये कॅल्शियम भरपूर प्रमाणात असते.
आपल्या चरबीच्या पेशी कमी कॉर्टिसॉल सोडण्यासाठी सिग्नल देतात, ज्यामुळे आपल्याला शरीरातील
चरबी कमी करण्यास मदत होते.
रोगप्रतिकारक आरोग्य सुधारण्यास मदत करते (Helps to improve immune health)
घरी
तयार केलेल्या दहयापेक्षा बाजारातील विकत घेतलेले दही जास्त वेळा ताणला जाते, यामुळे
त्यामध्ये जाड, फॅट-ब्लास्टिंग प्रोटीन जास्त तयार होतात आणि प्रोबायोटिक्सचे प्रमाण
वाढते. हे सूक्ष्मजीव चांगले बॅक्टेरिया तयार करते. असे दही आपल्या पाचन तंत्रामध्ये
सुधार करण्यात मदत करु शकत नाही परंतु आपल्या शरीराला पोषकद्रव्ये शोषून घेण्यास आणि
रोगप्रतिकारक आरोग्य सुधारण्यास मदत करते. दही बद्धकोष्ठता, दाहकता, आतड्यांचा रोग
आणि दुग्धशर्करा असहिष्णुता यासारख्या लैंगिकदृष्ट्या कार्यशील परिस्थिती सुलभ करण्यास
मदत करते.
आतडयांचे कार्य सुधारते (Improves bowel function)
अभ्यासाने
हे सिद्ध केले की प्राण्यांच्या मेंदूच्या कार्यामध्ये आतड्यांसंबंधी जीवाणू बदलतात,
यूसीएलएच्या संशोधकांना हे जाणून घ्यायचे होते की मानवांमध्ये देखील हीच गोष्ट दिसून
येते. त्यांनी लोकांचे तीन गट केले. त्यातील अ गटाला प्रोबायोटिक्सचे दही दिले, ब गटाला दुग्धजन्य पदार्थ दिले आणि ग्रुप सीला यापैकी काहीही दिले नाही. ज्या गटातील
लोकांनी दही खाल्ले त्यांनी पेरीएक्वेडक्टल आणि प्रीफ्रंटल कॉर्टेक्समध्ये वाढती कनेक्टिव्हिटी
दर्शविली, ज्यामुळे अनुभूती प्रभावित होते.
कोणीही दही खाऊ शकते (Anyone can eat yogurt)
जेंव्हा
आपण बाजारातील दही विकत घेतो तेंव्हा त्यामध्ये थोडी साखर असते. अनेक उत्पादक असा दावा
करतात की, त्यांच्या दही उत्पादनामध्ये किंवा दहयामध्ये साखर जोडली जात नाही. असे असेल
तर तो दुग्धशर्करा योग समजावा. मधुमेहींसाठी ही आनंदाची बाब आहे. दुधामध्ये आढळणारी
साखर आणि दहीमध्ये आढळणारी साखर ही नैसर्गिकरित्या अत्यंत कमी असते. चांगली बातमी अशी
आहे की साखरेचे प्रमाण असूनही त्याचा विपरीत परिणाम शरीरावर होत नाही.
शिफारस (Recommendation)
दही
खाण्याचे कोणतेही दुष्परिणाम नाहीत परंतु तज्ञांकडून घरगुती दही खाण्याची शिफारस केली
जाते कारण व्यावसायिका दहयामध्ये आपल्यासाठी हानिकारक असलेले साखर आणि इतर पदार्थ असतात.
घरगुती दहयाचे सेवन करणे चांगले आहे कारण व्यावसायिक वाणांमध्ये लपलेली साखर असू शकतात.
(टीप: आपण आजारी असल्यास
किंवा आपणास ॲलर्जी असल्यास, आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. फूड लेबल नेहमी वाचा आणि ज्यामध्ये ॲलर्जी घटक असतील असे
पदार्थ टाळा.)
धन्यवाद…!