भाऊबीज | Bhaubij
पाच
दिवसाच्या दिवाळी सणातील एक दिवस म्हणजे भाऊबीज, हा सण दिवाळीच्या दोन दिवसांनी
साजरा केला जातो. भाऊ-बहिणीच्या प्रेमाला उजाळा देण्याचा हा एक प्रसंग आहे. भाऊबीज
संपूर्ण भारतात साजरी केली जाते, परंतु त्याच्या उत्सवाच्या पद्धतीमध्ये प्रादेशिक
भिन्नता दिसून येते. भाऊबीज या सणाला भाऊ फोटा, भाई दूज आणि भात्री दित्या इत्यादी
नावाने देखील ओळखले जाते. भाऊबीज किंवा भाऊ दूजची तारीख चंद्राच्या स्थितीनुसार
ठरविली जाते कारण हा सण 'दुज'च्या दिवशी साजरा केला जाणार आहे. कार्तिक हा हिंदू
महिना, जो ग्रेगोरियन कॅलेंडरनुसार ऑक्टोबर - नोव्हेंबर महिना आहे. 'दूज', हिंदीत,
म्हणजे अमावस्येच्या रात्रीनंतरचा दिवस, तसेच दिवाळी समारोपाचे प्रतीक आहे.
भाऊबीजचा इतिहास
भाऊबीज
किंवा भाई दूज सणाला शाब्दिक अर्थ जोडलेला आहे. 'भाई' म्हणजे भाऊ आणि 'दूज' म्हणजे
अमावास्येनंतरचा दुसरा दिवस जो उत्सवाचा दिवस आहे. हिंदू धर्मात या दिवसाला भाऊ आणि
बहिणीच्या जीवनात विशेष महत्व आहे. हा शुभ प्रसंग भाऊ बहिणीमधील मजबूत संबंधांचे स्मरणच
नाही तर वाईट शक्तींपासून त्यांचे संरक्षण करण्यासाठी आणि त्यांच्या जीवनात नवीन आशा
आणि समृद्धी आणण्यासाठी देखील म्हटले जाते.
भाऊबीजचे महत्व व साजरा करण्याच्या पध्दती
भाऊबीज
हा सण देशाच्या विविध भागात वेगवेगळ्या विधींनी साजरा केला जातो आणि त्याच्याशी संबंधित
विविध लोककथा आहेत. हा सण पश्चिम बंगालमध्ये भाई फोटा, महाराष्ट्रात भाऊ बीज आणि दक्षिण
भारतात यम द्वितीया या नावाने ओळखला जातो. या दिवशी बहिणींनी भावाच्या कपाळावर तिलक
लावतात आणि त्या वेळी ते जपत असलेल्या विशेष मंत्रासह साजरा केला जातो. हरियाणात तिलकाच्या
विधीसोबत सुके खोबरे त्याच्या रुंदीला कलवाच्या धाग्याने बांधले जाते आणि आरतीच्या
वेळी अर्पण केले जाते.
भाऊबीज विषयीच्या कथा
या शुभ
दिवसाच्या उत्पत्तीशी संबंधित एक आख्यायिका मृत्यूचा देव यम याच्या कथेभोवती फिरते.
असे मानले जाते की अमावस्येच्या दुसऱ्या दिवशी यमाने आपली प्रिय बहीण यमुना हिला भेट
दिली आणि तिने तिलक समारंभाने त्याचे स्वागत केले, त्याला पुष्पहार घातला आणि त्याला
विशेष पदार्थ खाऊ घातले. त्यांनी खूप दिवसांनी एकत्र जेवण केले आणि भेटवस्तूंची देवाणघेवाण
केली. या प्रसंगानंतर यमाने घोषित केले की जो कोणी या विशिष्ट दिवशी आपल्या बहिणीकडून
तिलक लावून घेईल त्याला दीर्घायुष्य आणि समृद्धी मिळेल. तेव्हापासून हा दिवस देशभरात
भाऊबीज म्हणून साजरा केला जातो.
या
उत्सवाशी संबंधित आणखी एक प्रचलित आख्यायिका अशी आहे की, नरकासुर राक्षसाचा वध
केल्यानंतर भगवान कृष्णाने आपली बहीण सुभद्रा हिला भेट दिली. सुभद्राने त्यांचे
अतिशय प्रेमाने स्वागत केले. सुभद्राने कृष्णाच्या कपाळावर ‘तिलक’ लावला आणि
त्याच्यावर फुलांचा वर्षाव केला. तेव्हापासून ‘तिलक’ लावण्याची प्रथा भारतात
अत्यंत लोकप्रिय झाली. सण हा कौटुंबिक पुनर्मिलनचा काळ आहे कारण संपूर्ण कुटुंब
सणाच्या भावनेने एकमेकांना भेटण्यासाठी एकत्र येते. बहिणी आपल्या भावांना जेवायला
बोलावतात. ते 'आरती' किंवा प्रार्थना करतात आणि भावाच्या कल्याणासाठी परमेश्वराकडे
प्रार्थना करतात, जो त्यांचा रक्षक आहे. त्या बदल्यात, भाऊ बहिणीला भेटवस्तू देतो
आणि आयुष्यातील सर्व संकटांपासून तिचे रक्षण करण्याचे वचन देतो. दिवाळीच्या धूमधडाक्यात
आणि देखाव्यानंतर हा सण शांत आणि गंभीर मूडमध्ये साजरा केला जातो. अधिकाधिक
भावंडांना इंटरनेटची सुविधा असल्याने ई-टिका पाठवण्याचा नवीनतम ट्रेंड आहे. भाऊ
आणि भगिनी त्यांच्या सामायिक भूतकाळातील आनंददायक आठवणी, त्यांच्या भविष्यातील
योजनांवर चिंतन करतात आणि त्यांचे आनंद आणि दुःख सामायिक करतात. संपूर्ण दिवस फक्त
एकतेच्या आनंदात जातो.
दीपावली, भाऊबीज शुभेच्छा
हिंदू दिनदर्शिकेनुसार, भाऊबीज दरवर्षी
कार्तिक महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या दुस-या दिवशी साजरी केली जाते. हा सण भाऊ आणि
बहिणीच्या प्रेमाचे आणि विश्वासाचे प्रतीक आहे. या दिवशी बहिणी भावाला ओवाळते. त्या
बदल्यात, भाऊ भेटवस्तू देतात. भाऊबीजेच्या दिवशी, बहीण आपल्या भावाच्या शुभेच्छा आणि
दीर्घायुष्यासाठी प्रार्थना करते. तुम्ही या सुंदर संदेशांद्वारे भाऊबीजेच्या शुभेच्छा
देऊ शकता.
भाऊबीजच्या शुभेच्छा
- आपण आयुष्यात अनेक गोष्टी मिळवतो आणि गमावतो, पण बहीण-भावाचे हे नाते असे आहे, जे कधीही गमावू नका. त्यासाठी आपणास भाऊबीजेच्या शुभेच्छा.
- होळी रंगीबेरंगी आहे, दिवाळी प्रकाशमय आणि तेजस्वी आहे, तर भाऊबीजेने आमचे नाते अधिक मजबूत केले आहे. भाऊबीजेच्या शुभेच्छा.
- आमचे मार्ग बदलू शकतात, जीवनातील आशा आकांक्षा बदलतात, पण बहीण-भावातील बंध कायम मजबूत राहतात. भाऊबीजेच्या शुभेच्छा.
- तू माझ्याशी तासनतास भांडू शकतोस पण मला कधी रडताना पाहू शकत नाहीस. तुझं माझ्यावर असलेलं प्रेम हे कारण आहे, माझ्या भावाला भाऊबीजच्या खूप खूप शुभेच्छा
- भाऊबीज हा सर्वात सुंदर सण आहे जो, तुमच्यावर प्रेमाचा वर्षाव करतो. देवाकडे तुमच्यासाठी उत्तम आरोग्य, आनंद आणि संपत्तीची मागणी करते, ती एका भावाची प्रेमळ बहीण असते. भाऊबीजेच्या शुभेच्छा.
- भाऊ आपल्या बहिणीसाठी तारणारा, गुरू आणि आयुष्यभराचा मित्र असतो. बहीणीसाठी नेहमीच उपस्थित राहिल्याबद्दल धन्यवाद. या भाऊबीजेच्या दिवशी मी तुमच्यासाठी अप्रतिम सुंदर आयुष्यासाठी प्रार्थना करते. भाऊबीजेच्या तुम्हाला शुभेच्छा.
- मी देवाला प्रार्थना करतो की आमचे प्रेमाचे बंध वर्षानुवर्षे दृढ होत जावे. तुमचे पुढील आयुष्य समृद्ध आणि यशस्वी जावो अशी माझी इच्छा आहे. प्रिय भावाला भाऊबीजेच्या हार्दिक शुभेच्छा.
- मी प्रार्थना करतो की तुम्हाला उत्तम आरोग्य, संपत्ती, आनंद आणि जीवनात यश मिळो. भाऊबीजच्या हार्दिक शुभेच्छा.
- तुम्हाला समृद्धी, यश, संपत्ती आणि आरोग्य लाभो अशी मी सर्वशक्तिमान प्रार्थना करतो. माझी इच्छा आहे की आपण इच्छित असलेल्या सर्व गोष्टी मिळोत. जगातील सर्वोत्तम भावाला भाऊबीजेच्या शुभेच्छा.
- तू असा आहेस ज्याच्यासोबत मी माझ्या कल्पना, माझे विचार, माझी भीती, माझा आनंद सामायिक करू शकते. इतका पाठिंबा देणारा आणि समजून घेणारा भाऊ असल्याबद्दल धन्यवाद, खूप प्रेमळ आणि काळजी घेतल्याबद्दल धन्यवाद. जगातील सर्वोत्तम भावाला भाऊबीजच्या खूप खूप शुभेच्छा.
- प्रिय भैय्या, भाऊबीजच्या सुंदर प्रसंगी, माझ्यावर प्रेम केल्याबद्दल, मला निरनिराळ्या प्रकारे साथ दिल्याबद्दल मी तुमचे आभार मानू इच्छिते. माझे रक्षण करण्यात आणि जेव्हा जेव्हा मी दुःखी होते तेव्हा मला हसवलस, भाऊबीजच्या तुम्हाला खूप खूप शुभेच्छा.
- माझ्या प्रिय भावाला भाऊबीजेच्या खूप खूप शुभेच्छा. या विशेष प्रसंगी मी देवाला प्रार्थना करते की तुम्हाला जीवनात नेहमी यश आणि वैभव प्राप्त होवो. भाऊबीजच्या तुम्हाला खूप खूप शुभेच्छा.
- तुझ्यासरखा भाऊ माझ्यासाठी अत्यंत आव्हानात्मक काळात माझ्या शक्तीचा आधारस्तंभ आहे हे मी खरोखर भाग्यवान आहे. भाऊबीजेच्या तुला खूप खूप शुभेच्छा.